Chấn thương thể thao là tình trạng tổn thương cơ, xương, khớp và các mô liên quan trong lúc chơi thể thao hoặc tập luyện. Loại chấn thương này thường xảy ra ở trẻ em và người trẻ tuổi.
Chấn thương thể thao là tình trạng tổn thương cơ, xương, khớp và các mô liên quan trong lúc chơi thể thao hoặc tập luyện. Loại chấn thương này thường xảy ra ở trẻ em và người trẻ tuổi. Phần thân dưới chiếm tỉ lệ bị thương nhiều nhất, trong đó các chi trên chiếm 30.3%, còn lại là chấn thương ở cổ và đầu.
Những nguyên nhân chủ yếu gây chấn thương thể thao
- Thể trạng yếu hoặc người to béo
- Thời kỳ giải đấu, nhất là giai đoạn bắt đầu vào giải và cuối giải là thời điểm vận động viên dễ gặp chấn thương nhất
- Khởi động sai cách, không đủ thời gian và cường độ khiến cơ thể không theo kịp
- Tuổi tác cũng là một nguyên nhân gây ra nhiều loại chấn thương thể thao. Trẻ nhỏ thể chất chưa phát triển đầy đủ, ít kinh nghiệm và người lớn tuổi là già và phản ứng chậm.
- Phản xạ không linh hoạt để xử lý tình huống hoặc tình trạng cơ thể không tốt khiến người chơi thể thao dễ gặp chấn thương.
- Thay đổi cách luyện tập thi đấu như tập luyện trở lại sau một thời gian dài, phối hợp thêm môn thể thao mới trong khi một môn chưa thuần thục. Hay gặp đối thủ mạnh, thi đấu với cường độ quá tải cũng là yếu tố gây ra chấn thương.
- Stress kéo dài hoặc áp lực lúc luyện tập, thi đấu khiến người chơi thiếu tập trung dẫn tới chấn thương ngoài ý muốn.
- Kỹ thuật tập luyện, thi đấu còn sai sót
- Dị tật cơ thể như bàn chân lõm, chân vòng kiềng, tay cán giá, ... dễ làm người chơi bị chấn thương
- Dinh dưỡng không đủ, thiếu ngủ
- Người chơi thể thao lạm dụng thuốc lá, rượu bia và chất kích thích
- Mắc các bệnh như cảm lạnh, viêm khớp dạng thấp, gout, đau răng, ...
Người chơi thể thao rất dễ gặp chấn thương về cơ xương khớp
Top những chấn thương thể thao thường gặp
Bong gân
Bong gân với những cơn đau nhói như điện giật ở khu vực khớp trở lại. Kèm theo đó là tình trạng sưng, tụ máu, bầm tím, khớp lỏng lẻo. Đó là do phần dây chằng ở khớp bị giãn hoặc rách do trượt chân, té ngã trong quá trình luyện tập. Loại chấn thương này thường xảy ra ở nhiều vị trí như cổ chân, đầu gối, mắt cá chân, cổ tay, ... Trong đó, mắt cá chân là nơi dễ bị bong gân nhất. Bong gân có thể tự khỏi sau vài ngày nhưng có nguy cơ tái phát cao nếu không chăm sóc tốt.
Bong gân – Chấn thương thể thao thường gặp
Trật khớp
Va chạm hoặc té ngã mạnh, đổi hướng đột ngột khi chơi thể thao dễ dẫn tới trật khớp. Đây là tổn thương di lệch hoàn toàn hoặc không hoàn toàn giữa các mặt khớp với nhau. Biểu hiện cụ thể qua phần khớp sưng to và biến dạng, khớp không thể co, duỗi hoặc vận động được. Cùng với đó là cảm giác đau nhiều, tê bì hoặc như kiến bò, phần da bị xuất huyết và bầm tím phần mềm xung quanh khớp.
Trật khớp biểu hiện với phần khớp sưng to, biến dạng
Chấn thương đầu gối
Khớp gối đóng vai trò quan trọng trong cử chỉ và hoạt động của phần chân khi chơi thể thao. Đó là lý do bộ phận này dễ bị tổn thương đột ngột, chẳng hạn như:
- Dây chằng giữa khớp gối kéo căng hoặc rách, thường gặp trong bóng đá gây ra đau đớn dữ dội cho vận động viên.
- Giãn, rách hoặc đứt dây chằng chéo trước khiến đầu gối sưng, đau và khó cử động. Những vận động viên chơi môn thể thao đối kháng rất dễ gặp loại chấn thương này.
- Giãn hoặc đứt dây chằng chéo sau làm cho vùng sau đầu gối sưng viêm, khớp gối lỏng lẻo.
- Chấn thương dây chằng ngoài làm tổn thương đầu gối nghiêm trọng, khiến mặt ngoài sưng tấy, cứng khớp, lâu dần gây ra thoái hóa khớp.
- Rách sụn chêm khớp gối thường thấy ở những người chơi thể thao bật dậy quá nhanh từ tư thế ngồi xổm. Loại chấn thương thể thao này có dấu hiệu dễ nhận biết khi khớp gối bị sưng, đau và phát ra tiếng lục cục khi vận động.
Chấn thương thể thao thường gặp ở phần đầu gối rất dễ gặp
Gãy xương
Gãy xương xảy ra khi có một lực mạnh tác động từ bên ngoài. Dấu hiệu gãy xương bao gồm bầm tím, sưng đỏ, biến dạng tại vị trí gãy và âm thanh lạo xạo dưới da khi chấn thương xảy ra. Đây là tình trạng cấp tính cần được sơ cứu và điều trị kịp thời. Nếu không dễ dẫn đến biến chứng do mất máu, tổn thương mạch máu, thần kinh, .... Thậm chí là tử vong.
Gãy xương
Chấn thương vai, cánh tay, khuỷu tay
Một chấn thương thể thao thường gặp ở khu vực vai và tay do tập luyện quá mức hoặc sai tư thế:
- Viêm gân chóp xoay khớp vai với biểu hiện viêm sưng, đau nhức và khó cử động ở phần vai.
- Viêm lồi cầu ngoài xương cánh tay với triệu chứng đau khi hoạt động khuỷu tay, nhất là khi cầm một vật nào đó hay vặn cẳng tay.
- Viêm gân cơ nhị đầu với tình trạng viêm ở đầu dài của 2 gân cơ nhị đầu, cả đầu ngắn và đầu dài. Tình trạng này thường gặp khi chấn thương khớp vai.
Chấn thương vai
Đau thắt lưng cột sống
Đau thắt lưng cột sống được thể hiện qua tình trạng đau nhói ở một hoặc hai bên vùng thắt lưng. Loại chấn thương này thường gặp với nhiều người chơi các bộ môn thể thao như điền kinh, đạp xe, bơi lội, golf, tennis, nâng tạ, ... Nguyên nhân đến từ việc lực xoay hoặc nghiêng người quá mạnh dẫn tới bong gân ở các khớp đốt sống vùng thắt lưng. Qua đó gây đau và viêm ở phần cột sống. Người chơi không điều trị mà vẫn tiếp tục thực hiện động tác sai tư thế sẽ làm sai lệch đốt sống. Từ đó tăng áp lực lên đĩa đệm, chèn ép rễ thần kinh và lây lan qua mông, chân.
Đau thắt lưng cột sống
Viêm gân gót chân Achilles
Viêm gân gót chân là tình trạng hoạt động quá mức làm quá tải về lực và trọng lực gây tổn thương phần gót chân. Achilles (A-sin) là khu vực có ít mạch máu nên khi gặp áp lực lớn dễ chấn thương, thậm chí rách hoặc đứt gân gót.
Viêm gân gót chân
Viêm cân gan chân
Tình trạng viêm ở cân gan bàn chân gây đau nhói và buốt ở phần gót chân. Lý do là bởi áp lực từ cơ thể tác động lên cân gan bàn chân lớn và kéo dài, dẫn tới tổn thương. Cơn đau dễ tái phát khi vận động và đi lại nhiều, đặc biệt là khi đi bộ vào buổi sáng.
Chấn thương thể thao thường gặp dạng cấp tính, bạn cần sơ cứu đúng cách. Đối với trường hợp bị bong gân và trật khớp thì cần nghỉ ngơi, hạn chế vận động để giảm cơn đau. Tiếp đến là sử dụng túi chườm lạnh chuyên dụng áp lên khu vực chấn thương trong 24 giờ sau chấn thương. Bạn nên chườm lạnh trong 2-3 ngày, mỗi lần từ 20-30 phút và cách nhau 3-4 giờ. Việc băng bó sẽ giúp cố định khớp và dây chằng để chấn thương không trở nặng. Lưu ý không băng quá chặt, cần nới lỏng khi thấy đau nhói để máu lưu thông. Và đừng quên kê gối dưới bộ phận chấn thương, sao cho phần trật khớp hoặc bong gân cao hơn so với toàn bộ cơ thể. Cách này giảm sưng và đau rất hiệu quả.
Viêm cân gan chân
Phòng tránh chấn thương khi chơi thể thao
- Khởi động kỹ từ 5-10 phút trước khi tập luyện để cơ thể dẻo dai hơn và tránh được nhiều mối nguy hiểm khi luyện tập, chơi thể thao.
- Lựa chọn bài tập phù hợp với sức khỏe và thể trạng. Đối với những người mới bắt đầu vận động nên chọn bộ môn có cường độ luyện tập thấp như đạp xe, đi bộ, đánh cầu lông, ... Còn bạn muốn chơi môn thể thao có cường độ cao như bóng đá, bóng rổ thì cần có thể trạng tốt. Những người mắc bệnh mãn tính liên quan đến huyết áp, tim mạch cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về môn thể thao được tham gia.
- Nạp năng lượng cho cơ thể thông qua việc uống 500-600ml nước trước luyện tập 2 đến 3 giờ đồng hồ.
- Quan tâm đến trang phục và dụng cụ tập luyện. Chẳng hạn như vợt có kích thước phù hợp với cơ thể hoặc đi giày vừa chân.
- Vận động viên chuyên nghiệp cần tập luyện ít nhất 3 tuần trước khi thi đấu và luôn có sự giám sát của huấn luyện viên, bác sĩ thể thao.
- Trị liệu thần kinh cột sống trước và sau trận đấu hoặc trước mỗi chương trình tập luyện cường độ cao để duy trì hệ cơ xương khớp và thể lực tốt nhất.
Hi vọng với những thông tin về chấn thương thể thao thường gặp trong bài viết trên sẽ giúp bạn tránh được những tổn thương không mong muốn. Phòng khám La Văn Lường chuyên thăm khám và điều trị cơ xương khớp, kết hợp cùng Tây y hiện đại giúp người bệnh xử lý chấn thương triệt để, trở về cuộc sống bình thường. Liên hệ đặt lịch khám qua Hotline 0907 567 567 hoặc tham khảo thông tin y học tại website https://phongkhamlavanluong.vn/
Thông tin liên hệ
Địa chỉ: 09 Nguyễn Huy Lượng – P14 – Quận Bình Thạnh – TPHCM
Số ĐT: 0907 567 567
Email: pklavanluong@gmail.com
Website: https://phongkhamlavanluong.vn
Giờ làm việc
+ Thứ 2 – Chủ nhật:
Sáng: Liên hệ đặt lịch hẹn giờ khám bệnh (0907567567 - Bác sĩ Quân)
Chiều: 15:30 - 19:00
